Wat is een zwakke verkeersdeelnemer?
Een bestuurder in een auto, vrachtwagen of scooter is goed beschermd tegen letsel. Zo heeft een auto tegenwoordig standaard 1 of meerdere airbags en zit de bestuurder “hoog en droog”. Als fietser of voetganger is dit anders!
Zeker als u betrokken bent bij een aanrijding tussen een auto en fiets of voetganger, is de kans op letsel groot. Zeker nu fietsers in Nederland niet verplicht een helm moeten dragen. Fietsers en voetgangers zijn dus kwetsbaar in het verkeer, anders gezegd, als je fietst in het verkeer of op de weg loopt, heb je voor de wet te gelden als een zwakke verkeersdeelnemer.
Hoe werkt de bescherming zwakke verkeersdeelnemer op grond van artikel 185 wvw?
U wordt als zwakke verkeersdeelnemer goed beschermd door de wetgever. Deze bescherming heeft betrekking op de letselschade die u bij een fietsongeluk of als voetganger kunt oplopen. Want de kans op letsel is bij een ongeluk op de fiets of als voetganger veel groter dan als iemand bij een auto ongeluk betrokken is.
De bescherming van een zwakke verkeersdeelnemer vinden wij in het eerste lid van artikel 185 wvw. Dit wetsartikel uit de Wegenverkeerswet luidt als volgt:
“Indien een motorrijtuig waarmee op de weg wordt gereden, betrokken is bij een verkeersongeval waardoor schade wordt toegebracht aan, niet door dat motorrijtuig vervoerde, personen of zaken, is de eigenaar van het motorrijtuig of – indien er een houder van het motorrijtuig is – de houder verplicht om die schade te vergoeden, tenzij aannemelijk is dat het ongeval is te wijten aan overmacht, daaronder begrepen het geval dat het is veroorzaakt door iemand, voor wie onderscheidenlijk de eigenaar of de houder niet aansprakelijk is.”
Een lastig te doorgronden juridische tekst, die eigenlijk betekent dat als u als voetganger of fietser aangereden wordt door een auto of ander motorvoertuig, er altijd recht is op een schadevergoeding. Als de tegenpartij aansprakelijk is, maar ook als u zelf een verkeersfout maakt. Denk hierbij aan de situatie dat u geen voorrang verleent op de fiets of oversteekt op een plek waar het niet mag.
De werking van artikel 185 wvw voor kwetsbare verkeersdeelnemers
De uitwerking van artikel 185 Wegenverkeerswet voor kwetsbare verkeersdeelnemers is te vinden in het zogenaamde ‘Spoorboekje artikel 185 Wegenverkeerswet.” Hierin staat wanneer u op welke schadevergoeding recht heeft.
Kort samengevat houdt de beschermende werking artikel 185 wvw het volgende in:
- bent u buiten uw schuld op de fiets aangereden of als voetganger gewond geraakt bij een aanrijding? Dan dient de schadeverzekering van de tegenpartij uw letselschade te vergoeden. Dit betreft de materiële schade en het smartengeld
- is de schade (mede) ontstaan door een verkeersfout aan uw zijde? Dan ontvangt u in ieder geval 50% van uw letselschade vergoed. Maar ook de andere 50% kan vergoed worden op basis van de billijkheidscorrectie
- indien uw kind tot 14 jaar aangereden door een auto wordt, dan wordt altijd de volledige materiële schade en het smartengeld vergoed
De enige voorwaarde voor toepassing van artikel 185 wvw is dat u als fietser of voetganger aangereden door een auto of ander motorvoertuig bent.
De billijkheidscorrectie ex artikel 6: 101 BW
In sommige situaties kan het niet redelijk of billijk zijn dat slechts 50% van de letselschade voor vergoeding in aanmerking komt. Bijvoorbeeld omdat u aan de aanrijding ernstig letsel of zelfs blijvend letsel overgehouden hebt. De gevolgen van de aanrijding zijn dan enorm voor u met een grote letselschade tot gevolg. U kunt dan mogelijk aanspraak maken op toepassing van de billijkheidscorrectie van artikel 6:101 BW.
Artikel 6:101 BW gaat over ‘eigen schuld’. Bijvoorbeeld omdat u op de fiets aangereden bent omdat u geen voorrang verleende. Op grond van artikel 6:101 BW blijft dan een deel van uw letselschade voor eigen rekening. Artikel 6:101 luidt namelijk:
“Wanneer de schade mede een gevolg is van een omstandigheid die aan de benadeelde kan worden toegerekend, wordt de vergoedingsplicht verminderd door de schade over de benadeelde en de vergoedingsplichtige te verdelen in evenredigheid met de mate waarin de aan ieder toe te rekenen omstandigheden tot de schade hebben bijgedragen, met dien verstande dat een andere verdeling plaatsvindt of de vergoedingsplicht geheel vervalt of in stand blijft, indien de billijkheid dit wegens de uiteenlopende ernst van de gemaakte fouten of andere omstandigheden van het geval eist.”
Van belang voor toepassing van de billijkheidscorrectie is het gearceerde gedeelte. Ondanks dat in beginsel een deel van de schade voor eigen rekening komt, kan deze regel op grond van de billijkheid niet worden toegepast en ontvangt u alsnog een hoger percentage van uw letselschade vergoed. Zelfs een volledige schadevergoeding in mogelijk.
Of u in aanmerking komt voor toepassing van de billijkheidscorrectie hangt onder andere af van:
- De ernst van de schade;
- Ernst en aard van het letsel;
- De vraag of het slachtoffer of de aansprakelijke partij verzekerd is;
- persoon van het slachtoffer zelf (leeftijd, kwetsbaarheid etc.);
- Ernst van de over en weer gemaakte fouten;
- Verwijtbaarheid van de fouten van de kwetsbare verkeersdeelnemer en het motorvoertuig;
- Het betriebsgefahr (inherente gevaar dat aan bepaalde activiteiten verbonden is. Het gebruik van een motorvoertuig brengt).
